Telewizja w smartfonie, tablecie i nie tylko.

Na obecnym etapie rozwoju technologii cyfrowych telewizja i gazety, w tradycyjnej ich formule, dobiegają powoli do końca swojej misji. Już widać, że od dawna ukształtowane formuły tych mediów są przestarzałe. Formuły nowe kreują coraz wyraźniej technologie internetowe, przeżywające burzliwy okres dynamicznego rozwoju. Ze względu na masowość usługi na rynku konsumenckim kluczowe znaczenie mieć będą wszelkie przekazy telewizyjne i zapewne one w najbliższych latach  najszybciej będą się rozwijały i kształtowały. Jeszcze ostatecznie nie jest wykrystalizowana nowa formuła telewizji w światowej sieci, ale można już teraz powiedzieć, że telewizja będzie wyraźnie spersonalizowana, interaktywna i na pewno też mobilna. W obecnym czasie rozwijające się technologie internetowe oraz stan łączy telekomunikacyjnych stwarzają telewizji duże jak nigdy perspektywy rozwoju, przeobrażeń i możliwości docierania do szerokich kręgów odbiorców.

Dzisiaj w Internecie mamy głównie audiowizyjne przekazy strumieniowe dużych ilości danych z centrów danych, z serwerów różnych firm, uruchamiane w dowolnym czasie na żądanie konkretnego widza oraz, coraz już częściej, przekazy danych na żywo i bez opóźnień z konkretnych imprez, np. sportowych, ważnych medialnie wydarzeń i z wideokonferencji w ramach gospodarczej działalności podmiotów biznesowych.

Wszelkie przekazy obejmujące transmisje poza tradycyjnymi, znanymi kanałami dystrybucji jakimi są telewizja naziemna, satelitarna, kablowa i wykorzystujące do transmisji powszechnie dostępny Internet, a nie konkretną, dedykowaną sieć, zwane są coraz częściej telewizją OTT ( Over The Top ). Obejmują one:

• transmisje treści i materiałów zlokalizowanych na publicznie dostępnych serwerach znanych firm, gromadzących olbrzymie ilości różnych materiałów w swoich centrach danych, np. transmisje treści z serwisu YouTube firmy Google
• wszelkiego typu transmisje na żywo przekazywane przez światową czy intranetową, wewnętrzną, komercyjną sieć
• transmisje strumieniowe przygotowywane i nadawane przez drobnych przedsiębiorców, internetowe wydania prasy, portale internetowe, nadawców telewizyjnych i przez niekomercyjnych użytkowników Internetu, np. program publicystyczny Polski punkt widzenia
• transmisje lokalnych kanałów telewizyjnych z bardzo wielu krajów świata z wiadomościami, filmami i rozrywką
• ściągane, w dowolnym czasie wybranym przez klienta, treści z serwerów i ściągane treści dodane do tradycyjnej telewizji realizowane w formie usługi typu VoD, „catch up", dostęp do treści (accessing content) – w Polsce np. VoD Telewizji Polskiej
• transmisje materiałów i treści w ramach działalności komercyjnej realizowane przez prywatnych nadawców, np. Justin TV, Apple TV, Gogle TV, Hulu w USA, Nederland 24 w Holandii, Demand Five w Wielkiej Brytanii – w Polsce np. telewizja internetowa IPLA i zmierzający ku komercji portal IPLEX.pl
• transmisje telewizji IP, tj. IPTV, adresowane do konkretnego odbiorcy, który w znacznym stopniu wpływa na przekaz zamawiając konkretne programy, np. JAMBOX ze Śląska
• transmisje strumieniowe kanałów telewizyjnych dostarczane przez dostawców łącz internetowych swoim klientom, w Polsce np. przez Vectrę i Netię
• transmisje telewizji mobilnej DVB – H , możliwe do oglądania np. w pędzących pociągach – stanowiące już nieco odrębny standard.

Gwałtowne zmiany w tych przekazach oraz ich dynamiczny rozwój nastąpiły w latach 2009 – 2011 i związane są także z rozwojem środków technicznych, czyli sprzętu przeznaczonego do ich odbioru. Dynamiczny rozwój konstrukcji i produkcji smartfonów, tabletów, netbooków i telewizorów z modułami internetowymi bardzo te zmiany przyspiesza.

Przez możliwość odbioru na wszelakich urządzeniach z dostępem do Internetu telewizja OTT cechuje się znaczną otwartością i dostępnością dla odbiorcy i nadawcy. Tworzenie wideo i jego udostępnianie jest stosunkowo łatwe i dostępne także dla niekomercyjnych nadawców, którzy mogą wykorzystywać do tego celu popularne oprogramowanie, np. Adobe Media Server,  Serwer Windows Media, Wowza Media Server i inne. Pojawia się szybko sporo nowych nadawców, którzy wypełniają dużo możliwych do zagospodarowania nisz, zmieniając charakter i formułę dotąd znanej telewizji.

Jest do dyspozycji bardzo dużo materiałów wideo z przeróżnych dziedzin ludzkiej działalności. Są np. m. in. transmisje programów telewizyjnych na żywo i z opóźnieniem czasowym, informacje z życia politycznego i gospodarczego, wywiady z ciekawymi ludźmi, opinie specjalistów z różnych dziedzin, filmy popularno – naukowe, filmy dokumentalne i fabularne, wspaniałe fotografie i oczywiście bardzo dużo materiałów wszelkiego typu rozrywki, transmisje z imprez sportowych, a nawet magazyny zakupowe. Działają już duzi komercyjni nadawcy w różnych krajach. Przygotowywane są kolejne, nowe projekty jak światowa telewizja internetowa Google, czy planowana przez Sony usługa IPTV, przesyłająca strumieniowo wideo wprost do konsoli PlayStation, odtwarzacza Blue Ray i telewizorów wyposażonych w technologię "Video Unlimited". W ten sposób firmy te chcą stworzyć "telewizję nowej generacji", mogącą konkurować z telewizjami kablowymi.

Trudno te wszystkie materiały wymienić. Mają jedną zasadniczą cechę. Można je oglądać z dowolnego miejsca i w czasie dogodnym dla konkretnego widza, jeżeli dysponuje sprzętem z dostępem do Internetu stacjonarnego, mobilnego, przewodowego lub bezprzewodowego o odpowiednich parametrach.

I tu zaczynamy napotykać na pewne ograniczenia w rozwoju tych przekazów. Obok ograniczonych przepustowości łączy internetowych, skutkujących bardzo zróżnicowaną gęstością strumieni bitowych, trudność stwarzają też zróżnicowane formaty przekazów.  Ciągle popularny jest Adobe Flash, ale jego koniec na urządzeniach mobilnych jest już bliski. Coraz większą popularność zyskują ostatnio HTML5 video i także WebM firmy Google. Firma ta obok dobrego formatu WebM wprowadziła w 2010 r. format WebP do zapisywania grafiki rastrowej, który bez widocznej utraty jakości ma dobrą kompresję, przez co pozwala znacznie zmniejszyć rozmiary plików graficznych. Formaty WebM i WebP są formatami otwartymi i pozwalają ograniczać wielkość przekazywanych strumieni wideo i audio, może więc zostaną przyjęte jako standardy podstawowe, najczęściej używane, przez co zniknie ważna przyczyna hamująca rozwój telewizji w Internecie.

Dostawcy treści i producenci sprzętu dbają o przystosowanie wszelkiego sprzętu do pokazywania przekazów wideo. Dziś już nie kupuje się telewizora bez modułu internetowego, posiadającego możliwość podłączenia Internetu przez łącze przewodowe lub bezprzewodowe. Smartfony, z przewagą funkcji komputerowych jak i te z przewagą funkcji telefonicznych, wyposażone są w systemy i programy do odtwarzania wideo. To samo dotyczy tabletów i netbooków. O laptopach i komputerach wspominać nie trzeba. Na rynku pojawiają się coraz nowsze i lepsze urządzenia mobilne pracujące pod kontrolą różnych systemów, nie wyłączając Linuksa. Są tablety z systemami firm Apple i Microsoft. Ukazały się już tablety z systemem Windows 7. Ogromną popularność zyskały urządzenia z Androidem, z najnowszym 4.0 Ice Cream Sandwich na czele. Do systemu Android jest wiele aplikacji do odtwarzania wideo. Jest wiele innych systemów, z których nie wszystkie przetrwają. Nadawcy telewizji tworzą wideoteki na tablety i komórki. Wprowadzają specjalne aplikacje, przez które pozycje programowe z tych wideotek można oglądać na urządzeniach przenośnych jak i telewizorach podłączonych do Internetu, wszystkie w czasie dla widza dogodnym. Serwisy portali z telewizyjną treścią oglądać można na konsolach do gier i przez moduły internetowe telewizorów Sony, Panasonic, Samsung, LG i innych, a także przez dekodery platform satelitarnych i kablowych. Niedługo w Polsce zobaczymy przekazy naziemnej telewizji komórkowej, której rozwój nielegalnie w ostatnich latach hamowano.

Aktualnie, obok płatnych telewizji, bardzo duża masa przekazów jest darmowa i powszechnie dostępna, a model biznesowy telewizji w Internecie nie jest jeszcze dobrze wykształcony i zorganizowany. Rozwój telewizji internetowej kreują przede wszystkim firmy wysokich technologii cyfrowych.  Konkurencja wymuszać będzie łączenie nadawców telewizji z firmami telekomunikacyjnymi, łączenie usług telewizyjnych z usługami udostępniania łączy, gdyż ułatwiać to będzie walkę o ogromny rynek usług telewizyjnych i mediów na całym świecie. Powstaną grupy telewizyjno – medialne oferujące także dostęp do wszelkiego rodzaju informacji. Pewne modele telewizji płatnej na pewno pozostaną, jako forma trwała i ukształtowana. Pojawią się też zapewne inne, m. in. związane z uproszczonymi formami płatności, postępem technicznym, lokalnymi zwyczajami, które upowszechnią się w przyszłości. Trudno je na obecnym etapie określić i usystematyzować.

Aktualne trendy, obserwowane i badane w rozwiniętych i bogatych społeczeństwach, pokazują zmniejszanie się woli konsumentów do opłacania kreowanej przez nadawców tradycyjnej telewizji, w znacznej części finansowanej z reklam, oferowanej w ukształtowanych formach przekazu i dystrybucji usług. Widać przekierowywanie opłat konsumentów na konkretne, wybrane przez widza pozycje programowe, które widza interesują i które widz chce oglądać w czasie dla niego dogodnym. Dokonany już postęp techniczny, związany z rozwojem centrów danych cyfrowych, mobilnych urządzeń i łącz internetowych, stwarza bardzo sprzyjające warunki do przeobrażania telewizji i jej dostosowania do nowych warunków funkcjonowania społeczeństw zcyfryzowanych. Telewizja przetrwać może przede wszystkim w bardziej interaktywnych i spersonalizowanych formach przekazu. Musi oferować treści dobrze dostosowane do bardziej zróżnicowanych potrzeb i percepcji współczesnego człowieka, który realizuje swoje potrzeby w warunkach zaostrzonej walki konkurencyjnej o przetrwanie, dysponującego mniejszą ilością wolnego czasu. W tych warunkach telewizja musi stać się telewizją mobilną, docierającą do ludzi aktywnych, żyjących w zróżnicowanych formach funkcjonowania i gotowych płacić za przekazy treści medialnych.

Taka, nowa telewizja daje człowiekowi znacznie poszerzoną wolność wyboru oglądanych treści, stwarzając możliwości szybszego rozwoju ludziom aktywnym, mądrym i dokonującym dobrego wyboru treści z których korzystają. Rozwija mądrych ludzi budujących własną świadomość i wzmacnia ich zdolność przetrwania w społeczeństwie. Jednostki dokonujące wyborów złych będą się szybciej degradowały we współczesnym świecie. Telewizja nowa zmusza więc ludzi do odpowiedzialności za swe działania i postępowanie w codziennym życiu.