Uporaliśmy się już jakoś, choć jeszcze nie do końca, z naziemną telewizją cyfrową. Już, choć nie wszyscy w Polsce, ją mamy. Wyłączyliśmy pod naciskiem Unii Europejskiej analogowe nadawanie telewizji. Teraz należy zadać sobie naturalnie nasuwające się pytanie o naziemne radio cyfrowe. Kiedy i czy w ogóle będzie? Czy występują w Polsce poważne przeszkody by naziemnego radia cyfrowego u nas nie było?

Pytania te są raczej retoryczne, gdyż nasi zachodni i południowi sąsiedzi takie radio już mają, a w Polsce od 1996 r. mamy ciągle bardzo nieliczne nadawanie – z zasady testowe. Uruchomione są tylko nadajniki w Warszawie, Kielcach, Szczecinie, czasami we Wrocławiu i tak naprawdę eksperymentalnie emitujące sygnał cyfrowy na małych obszarach. Powinniśmy już mieć przynajmniej kilku nadawców radia cyfrowego w standardzie T-DAB+ słyszalnych w całej Polsce. Nie mamy i należy rozważać powody trwania takiego stanu rzeczy oraz przyczyny, dla których stosowne w tej kwestii decyzje podejmowane nie są.

Mamy prawie wszystko co nam jest potrzebne. Jest dobry i praktycznie najlepszy, standard T-DAB+ ( Terrestrial Digital Audio Broadcasting Plus ), wyróżniający się sporymi możliwościami przesyłania danych. Danych nie tylko dźwiękowych, także napisów, przewodnika po programach, obrazów, pokazów slajdów, czy też aktualnych informacji o ruchu drogowym dla systemów nawigacji, a nawet całych stron internetowych.

Mamy częstotliwości, uzyskane przez Polskę w roku 2006 w Genewie, pozwalające nadawać co najmniej trzy, a może i cztery, multipleksy z programami radiowymi, w których zmieścić możemy nawet 90 nowych, ogólnopolskich programów radia cyfrowego. Ponad to sygnały radia cyfrowego nie kolidują z sygnałami radia analogowego, które po uruchomieniu radia cyfrowego nie muszą być wyłączone.

Mamy wreszcie chętnych emitentów sygnału radiowego, chcących na tym zarabiać oraz mamy sporą część infrastruktury nadawczej. Mamy również liczne społeczeństwo, wykształcone, otwarte na dobrej jakości radio. Ostatnio prowadzone badania pokazują systematyczny wzrost słuchalności radia wśród Polaków. Nie byłoby problemu z dotarciem radia cyfrowego do słuchaczy, a podnoszony argument wysokiego kosztu nabycia nowych odbiorników radiowych nie wydaje się przekonujący. Dekodery i telewizory do naziemnej telewizji cyfrowej społeczeństwo nabyło sprawnie w stosunkowo krótkim czasie i z odbiornikami radiowymi byłoby zapewne niewiele gorzej.

A czego nam brak by naziemne radio cyfrowe szybko mogło stać się dostępne w Polsce? Sądzę, że brak przede wszystkim woli politycznej rządzących i związanej z tym strategii wdrażania systemowego całego przedsięwzięcia. Brak prawnego uregulowania i planowania wdrożenia z terminami realizacji oraz dofinansowania uruchamiania systemu. Brak też decyzji o kontynuowaniu bądź wyłączeniu nadawania UKF FM, które jest bardzo ograniczone w zakresie liczby ogólnopolskich emisji oraz poziomu jakości przekazu.

Władza jest zainteresowana utrzymaniem monopolu nielicznych nadawców z nią samą związanych oraz dofinansowywaniem tylko ich dochodami z reklam. Rozszerzenie kręgu nadawców i to w przypadku cyfrowego radia znaczne, nie jest w jej interesie. Można było to zaobserwować podczas przydziału koncesji na nadawanie cyfrowe telewizji. Tam zdecydowaną większość koncesji przyznano tym samym nadawcom, którzy już nadają, i ze środowiskami władzy są związani. Stąd opóźniane jest planowanie i wdrożenie nadawania radia cyfrowego, czego wyrazem jest uchwalanie blisko 7 milionowej opłaty rocznej za ogólnopolskie nadawanie cyfrowego radia. Brak jest w tym zakresie jasnych reguł prawnych, decyzji  i strategii państwa. Wdrażany jest, decyzją UKE z lutego 2012 r., na zarezerwowanej częstotliwości jeden tylko multipleks radiowy przyznany Polskiemu Radiu. Środków na jego uruchomienie dotychczas nie ma i właściwie nie wiadomo kiedy będą.

Niezależni, nowi nadawcy byliby na pewno zainteresowani ogólnopolskim nadawaniem radia cyfrowego wysokiej jakości. Na razie, mimo istniejących możliwości, nie daje im się na to szans. Prowadziłoby to do złamania monopolu informacyjnego środowisk rządzących Polską i pozwalałoby konkurencyjnym środowiskom finansowo się umacniać przez pozyskiwanie dochodu z reklam.

Dopóki do władzy w Polsce nie dojdą inne środowiska, możemy jedynie liczyć na powolne i kontrolowane wdrażanie nadawania naziemnego radia cyfrowego. Lepszą jakość muzyki, rozrywki, kultury, a nawet transmisji sportowych mogą odbierać ciągle tylko nieliczni Polacy, korzystający z cyfrowego radia internetowego, które obarczone jest wieloma wadami.

Wydaje się, że rozwój radia cyfrowego jest mimo wszystko nieunikniony. W Polsce może być sztucznie hamowany. Zatrzymany być nie może, podobnie jak rozwój wszelkich technik cyfrowych. Jakość dźwięku radia cyfrowego jest wyższa niż w radiu analogowym. Ponad to radio cyfrowe realizuje usługi i udostępnia możliwości niedostępne w radiu analogowym. Należy być w tej sprawie optymistą, śledzić sytuację i uświadamiać rządzącym czego oczekujemy i czego chcemy także w Polsce.

Są symptomy w formie projektów ustaw oraz decyzji Polskiego Radia, że pewien przełom w nadawaniu radia cyfrowego w Polsce nastąpi w roku 2014. Jeżeli nie zabraknie środków finansowych dostępne mogą stać się niektóre programy Polskiego Radia nadawane w systemie cyfrowym w Warszawie i w aglomeracji katowickiej. Jeżeli KRRiT oraz UKE podejmą w tej sprawie konkretne decyzje w 2014 r. możemy spodziewać się jakiegoś postępu we wdrażaniu radia cyfrowego w naszym kraju oraz w tworzeniu podstaw prawnych sprzyjających organizowaniu całego procesu wdrożeniowego.